Peuteryoga is rustgevend en uitdagend

Tekst door Christel Rengers, 

Vol verwachting kijken negen peuters mij aan. Het enige wat ze weten is dat we iets leuks gaan doen. Maar wat precies is nog een verrassing. 

Wanneer ik zeg dat we naar het Elfenbos gaan zie ik ze al glunderen. Ze willen allemaal maar wat graag mee. Allereerst tover ik ze in elfjes met mijn toverstaf. Met een grote sprong belanden we in het Elfenbos. Voorzichtig proberen we of iedereen al elfenvleugels heeft en vertel ik ze een geheim elfengedicht. Hoe dat precies gaat kan ik hier natuurlijk niet vertellen, het is immers een elfengeheim die alleen in het elfenbos wordt verteld. Dan beginnen we aan ons avontuur. 

Het is nog héél vroeg in het elfenbos en daarom beginnen we met de zonnegroet. Hierdoor wordt het elfenlichaam lekker wakker en soepel gemaakt. Alle elfjes doen goed mee. Samen kijken we waar de elfjes wonen en of ze wel thuis zijn. De kinderen vinden het reuze spannend. In het elfenbos zien we grote bomen staan waar we een liedje over zingen. En de elfen gaan zelf ook voelen hoe het is om stevig als een boom te staan. De kinderen zingen al snel met me mee. Ook wonen er verschillende dieren in het Elfenbos die we na doen. We werken net als de elfen heel hard en eten dan van de heerlijke zelfgemaakte elfensoep. Er blijkt ook een stout elfje te zijn die stiekem spulletjes weg neemt. Gelukkig weten de kinderen steeds weer te benoemen wat er mist en komt het allemaal weer goed. Hansje Pansje kevertje komt ook nog langs om bij iedereen te kriebelen en dan is het alweer avond. Samen begroeten we de maan en liggen dan even lekker op grond. Hier en daar hoor ik een gaapje. Zelfs de drukste peuters liggen er ontspannen bij. Als we klaar zijn roepen ze enthousiast: “Nog een keer!”

Kinderen leven van nature al in het hier en nu, yoga stimuleert dit en helpt hen dit vast te houden

Wat is peuteryoga?

Yoga is een methode die zorgt voor bewustwording. Door met aandacht met je lichaam bezig te zijn breng je je geest tot rust. Het is gezond voor zowel lichaam als geest. Het brengt je in het hier en nu en maakt je meer bewust van je lichaam. Een bekende methode uit de psychologie die hier op aansluit is mindfullness. Het leven in het nu. Omdat we leven in een hectische maatschappij is hier steeds meer behoefte aan. Kinderen leven van nature al in het hier en nu, yoga stimuleert dit en helpt hen dit vast te houden. Wat in deze drukke tijd juist voor kinderen zeer welkom is. Bij peuteryoga worden de verschillende onderdelen van yoga op een speelse manier beoefend. Zo wordt er vaak met een thema gewerkt en wisselen de onderdelen zich voldoende af om de aandacht vast te kunnen houden. Je past het aan op het niveau van de kinderen. Zo ga je bijvoorbeeld geen uitgebreide ademhalingsoefening doen met peuters. Dit verpak je in een oefening die aansluit op hun belevingswereld. De beleving en ervaring staan voorop. 

Waarom peuteryoga?

Allereerst het verschil tussen kinderyoga en peuteryoga. Dat zit met name in de invulling van de lessen. Kinderen ouder dan vier jaar hebben meer controle over hun lichaam en hebben een grotere concentratieboog. Zij kunnen daarom moeilijker oefeningen doen en zich langer concentreren op de les. Daarnaast gaan zij gemakkelijker mee in de structuur van een les. Bij peuters is de yogales speelser, veel minder gestructureerd en zijn de oefeningen korter. Het vraagt ook meer aanpassingsvermogen van de docent, omdat peuters nu eenmaal hun eigen impulsen volgen. Het is belangrijk om mee te buigen en niet te hoge verwachtingen te hebben. Het gaat dan ook niet om het resultaat. 
Voor alle kinderen geldt dat zij elke dag veel verschillende indrukken opdoen. Ze doen diverse activiteiten, spelen samen en leren continu nieuwe dingen. Het is voor kinderen dan ook belangrijk om een rustmoment te hebben, zodat ze al deze indrukken kunnen verwerken, het geleerde in zich op kunnen nemen en zich even alleen met zichzelf hoeven bezig houden. Peuteryoga is een leuke en leerzame manier om in deze behoefte te voorzien. Het brengt peuters in contact met hun lichaam en eigen ‘ik’ doordat er aandacht is voor de persoonlijke beleving van het kind. Dit wordt gedaan door bijvoorbeeld te vragen hoe hun leeuwebrul klinkt, maar ook door het kind te laten bepalen wat het wel en niet prettig vindt. Het sluit hiermee ook goed aan bij zowel de sociaal-emotionele als de lichamelijke fase waarin peuters zich bevinden. Peuters redeneren vooral vanuit zichzelf. Peuteryoga ondersteunt dit door aandacht te schenken aan de gevoelens en beleving van het kind. Het stimuleert de fantasie en zorgt, door de verschillende oefeningen, voor een goede lichaamshouding. Ook bevordert het de motorische vaardigheden, de werking van spieren, organen en klieren, zorgt het voor een goede weerstand en voor kracht en lenigheid. Het brengt deze twee onderdelen in balans. Er zijn zowel activerende als rustgevende oefeningen die tijdens de yoga worden afgewisseld. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de ademhaling. Een goede ademhaling zorgt voor voldoende zuurstof voor het lichaam en voor rust en ontspanning. Door middel van spelletjes is er ook aandacht voor de verschillende zintuigen. Dit kan met voel-, ruik- luister- of raadspelletjes. De peuters maken ook kennis met massage-oefeningen die ze bij zichzelf en elkaar kunnen doen. Tijdens deze oefeningen bepaalt een kind zelf wat het wel en niet prettig vindt. Ze leren hierdoor voorzichtig met anderen om te gaan en respect te hebben voor andermans grenzen. 

Dit alles gebeurt op een speelse manier met respect voor ieder kind. Elk kind is anders en de nadruk ligt dan ook niet op het correct uitvoeren van de oefeningen. Wanneer je regelmatig yoga aanbiedt komt dat vanzelf wel goed. Ook is niet ieder kind motorisch gezien in staat om alle oefeningen helemaal juist uit te voeren. We zijn allemaal anders en dat is goed. Qua persoonlijkheid is ook ieder kind anders. Zo zal het ene kind enthousiast mee doen terwijl een ander kind liever toekijkt. Dit is allemaal prima, er gebeurt van binnen vaak meer dan je aan de buitenkant kunt zien.

Yoga thuis doen

Heb je na het lezen zin om zelf thuis ook eens aan yoga te doen met je kinderen dan adviseer ik het boek Yoga voor peuters en kleuters van Marjolein Tiemstra. Dit boek bevat een uitgebreide uitleg van de verschillende oefeningen die je kunt doen verduidelijkt door middel van foto’s. Ook staan er bijpassende versjes en liedjes in en oefeningen voor de zintuigen. Wil je een complete thema les met je kinderen doen dan kun je gebruik maken van de voorbeeld thema lessen. 

Meer weten:

 Yoga voor peuters en kleuters | Marjolein Tiemstra | ISBN 9789069637594

marjoleintiemstra.nl
kinderyoga.nl