KINDEREN EN ECHTSCHEIDING
Kinderen scheiden mee.
Huwelijken lopen vast: dat gebeurde vroeger en het gebeurt nog steeds. Maar er is een verschil: vroeger bleven de partners bij elkaar 'vanwege de kinderen'. En dat is nu echt voorbij. Misschien ten onrechte, want kinderen van gescheiden ouders blijken een grotere kans te lopen om in de criminaliteit te belanden.
Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont
De cijfers: kinderen van gescheiden ouders hebben drie keer zoveel kans op crimineel gedrag als hun leeftijdgenoten uit volledige gezinnen. Dat ontdekte sociologe Marieke van de Rakt tijdens haar promotieonderzoek over de erfelijkheid van crimineel gedrag.
Harde cijfers
Uit buitenlands onderzoek was al bekend dat er een verband bestaat tussen echtscheiding van de ouders en een criminele carrière van de kinderen. Van de Rakt is erin geslaagd dat verband uit te drukken in harde cijfers:
'Ieder jaar heeft elk kind ongeveer 1% kans om een delict te plegen. Als ouders gaan scheiden, wordt die kans voor een kind drie keer zo groot. Dus dan heeft een kind ongeveer 3% kans om een delict te plegen.'
Gedragsproblemen
Het komt door een cocktail van factoren: een scheiding hakt er in, bij het hele gezin. Kinderen kunnen door de stress tijdelijk emotioneel minder stabiel zijn. Ook blijkt dat er na een scheiding vaak minder toezicht op een kind wordt gehouden. En, doordat veelal het inkomen daalt, is er ook opeens geen geld meer voor allerlei leuke dingen. Ook de gezondheid van het kind en de schoolprestaties kunnen een tik krijgen van een scheiding.
Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont beaamt dat een scheiding allerlei risico’s met zich meebrengt. Zo werkte hij eerder met uit huis geplaatste kinderen met gedragsproblemen. Vrijwel al deze jongeren waren afkomstig uit gezinnen waar de ouders uit elkaar waren.
Elke avond
Scheiding komt in Nederland steeds vaker voor. Tegenwoordig strandt naar schatting één op de drie huwelijken. Een halve eeuw geleden was scheiden nog een schande, nu is het doodgewoon. Therapeut Pont heeft er vaak mee te maken:
‘Elke avond, dus ook weer vanavond, horen 200 à 250 kinderen in Nederland dat hun ouders gaan scheiden. Dus daar wordt straks tegen gezegd: 'Kom lieverd, ga even zitten, want we willen je wat vertellen.' Dat is vanavond zo, dat was gisteravond zo en morgenavond is het weer zo.'
Maar de emotionele gevolgen van een scheiding zijn nog even groot, zegt Pont. Wat is dan wijsheid? Moeten we weer, zoals vorige generaties, ondanks ruzies en stress bij elkaar blijven voor de kinderen?
Zeker niet altijd, zegt Pont. In een relatie waar geweld wordt gebruikt, of waar een partner continu wordt vernederd, kan je beter scheiden. 'Maar het blijft een oergevoel van kinderen, ze willen hun ouders bij elkaar hebben.'
Volhouden
Pont vindt dat mensen in elk geval zolang hun kinderen klein zijn, even moeten volhouden, ook al is de relatie moeizaam. Ga niet uit elkaar voor je jongste kind 4 is, zegt hij. Socioloog Van de Rakt voegt eraan toe dat je eventuele schade kunt beperken door kinderen na een scheiding scherp in het oog te houden en zo nodig hulp in te schakelen. Dus juist in een periode dat mensen geneigd zijn zich in hun eigen ellende te wentelen, is het van groot belang om extra zorg aan de kinderen te besteden en ze te behoeden voor afglijden.
Radio:
http://www.eo.nl/programma/ditisdedag/2008-2009/page/Steven_Pont_over_de_nieuwe_SIRE_campagne/articles/article.esp?article=12432937
http://www.sire.nl/nieuws/2011/04/28/niewsitem10_kinderen/
Hoe onderhoud je het beste contact na een scheiding?
Karin van Diepen ‘Mijn vriend en ik gaan uit elkaar. Hoe onderhouden we het beste contact over ons dochtertje (zeven maanden)? Wat is de beste bezoekregeling en heb je andere tips?’
Allereerst is er geen ‘beste bezoekregeling’. Wanneer twee mensen uit elkaar gaan, wacht ze de moeilijkste taak binnen hun relatie. Ze moeten namelijk heel veel met elkaar communiceren, terwijl diezelfde krakkemikkige communicatie juist meestal de oorzaak van hun verwijdering is. Maar er is geen binnenweggetje dat jullie kunnen nemen, het is een moeilijk vraagstuk. Ga dus met elkaar rond de tafel en probeer samen te besluiten wat jullie zelf denken dat het beste voor jullie dochter is.
Verder is het van belang dat jullie kind, vooral als het ouder wordt, merkt dat het op allebei de plekken mag zijn en dat jullie elkaar het ouderschap voor de volle 100% gunnen (ook als er nieuwe partners komen!). Alleen op die manier blijft de eventuele spanning in de volwassenenwereld (waar hij thuis hoort) en hoeft jullie dochter niet een manier te verzinnen om ermee om te gaan.
Overzicht bij echtscheiding
Voor een kind is een scheiding vaak een moeilijke en onduidelijke situatie. Papa en mama gaan uit elkaar, maar papa is er nu toch nog gewoon… Wat gaat er veranderen? Heeft dit iets met mij te maken? Waarom huilt mama zo vaak? Het zijn allemaal vragen waar je kind mee kan zitten.
Gebruik poppetjes (uit het poppenhuis, lego of playmobile) of andere poppetjes om de situatie helder te maken.
Het gebruik van poppetjes helpt een kind om een duidelijk beeld te krijgen van de situatie en de gevolgen ervan. Afhankelijk van de leeftijd vertel je, of leg je er meer of minder bij uit.
Het verhaal begint met een man en een vrouw (in de meeste gevallen). Zet twee poppetjes op tafel die dit weergeven. “Kijk, hier komt een man aan en daar is een vrouw. Ze vinden elkaar leuk en lief, ze gaan samen leuke dingen doen. Ze vinden elkaar zo leuk dat ze samen in een huis gaan wonen. Toen kwam er een kindje bij: Laat dit zien door een kindje erbij te zetten. Ga zo door met het verhaal tot het hele gezin op tafel staat. Als er al kinderen uit een vorige relatie zijn zet je die achter de vader of de moeder. Zorg dat het stel in het begin, met het gezicht naar elkaar toe staat. Zodra het samengestelde gezin hechter wordt in het verhaal zet je iedereen in een kring.
Dan komt het gedeelte dat het minder ging: “Papa en mama kregen steeds meer ruzie en vonden elkaar minder lief”, of wat de situatie dan ook mag zijn. Censureer je teksten en pas ze aan aan de beleving van je kind. Breng het verhaal neutraal, ook al ben je boos op je partner. Het gaat hier om je kind. Zeg dus niet: ”Papa ging vreemd”. Je kan wel zeggen: “Papa kwam iemand tegen die hij ook leuk vond, en dat vond hij moeilijk.” Ook dit kun je uitbeelden met de poppetjes. Laat weten dat de ouders geprobeerd hebben de ruzie uit te praten maar dat dat niet is gelukt. Vertel ook de emoties van vader en moeder erbij, dan snapt het kind waarom vader of moeder verdrietig is.
Dan laat je zien dat de poppetjes uit elkaar gaan: er komt letterlijk meer ruimte tussen. Vertel wie op zoek gaat naar andere woonruimte. En als die gevonden is dat die persoon daar gaat wonen. Dat het kind daar dan ook naartoe gaat. In het ongunstige geval kan dat niet. Vertel dan ook neutraal waarom dat zo is. Dat zowel papa als mama van het kind houden en altijd hun papa en mama blijven. Dat er niets is wat het kind verkeerd gedaan heeft. Tussendoor gaat je kind misschien vragen stellen. Geef de ruimte om die vragen te stellen en beantwoord ze ook. Als je het antwoord op dat moment (nog) niet weet, vertel dat dan. En laat weten dat je het zult vertellen zodra je het weet.
© 2013 Nanda Noorlander voor Opgroeien in verbondenheid.
Leven in twee huizen
Voor kinderen van gescheiden ouders is het gevoel van niet bij alle twee de ouders te gelijk kunnen zijn soms moeilijk uit te leggen. Zijn ze bij de één, dan willen ze naar de ander en andersom.
Door een dagboek te maken kunnen ze daar al hun mooie, blije, verdrietige en boze belevenissen in opschrijven en/of tekenen. Zo kunnen ze hun emoties uiten en spanningen loslaten.
Maak je eigen omdraai-boek
Je hebt nodig: een notitieblok zonder lijntjes met een effen voor en achterkant.
Samen met je kind doen:
Foto’s maken met mama en foto’s maken met papa, van hen zelf, het huis, kamers die het kind belangrijk vind, de tuin, het balkon, plekken in de omgeving waar het kind graag komt, opa’s, oma’s en andere mensen die het kind graag ziet, huisdieren, nieuwe broertjes en of zusjes, enzovoort.
Plak op de kaft aan de ene kant van het boek een foto van mama. Als je het boek dan open doet kan je alle belangrijke foto’s van bij mama erin plakken. En als je bij mama bent kan je daarachter dingen schrijven en/of tekenen die bij mama gebeuren of waar je aan moet denken.
Draai dan het boek om, en plak daar op de kaft een foto van papa. Als je het boek dan open doet kan je alle belangrijke foto’s van bij papa er in plakken. En als je bij papa bent kan je daarachter dingen schrijven en/of tekenen die bij papa gebeuren of waar je aan moet denken. Veel plezier met het maken van jullie eigen omdraai-boek!
© Conny Helsloot voor Opgroeien in verbondenheid, 2010. |
Echtscheiding en kinderen
Na een scheiding vraagt het van ouders veel inzet om samen te werken als het om de kind(eren) gaat. Toch is dat voor het welzijn van kind(eren) van groot belang. Uit onderzoek is gebleken dat geen contact of een verslechterd contact met een van de ouders ernstige nadelige gevolgen kan hebben. Dit kan leiden tot slechte prestaties op school, gedragsproblemen, lager algemeen welbevinden, een lager zelfbeeld en meer problemen in sociale relaties. Realiseer je dat je als ex-partners niet meer hoeft samen te werken als partners maar alleen nog als ouders. Je hebt namelijk een zeer groot gezamenlijk belang: een goede, gezonde en evenwichtige opvoeding van je kind(eren).
Bij de volgende tips gaan we er van uit dat je al afspraken hebt gemaakt rondom de omgang met je kind(eren), bijvoorbeeld in een ouderschapsplan.
Tip 1
Zorg ervoor dat je kind schoon en uitgerust is en heeft gegeten als hij/zij vertrekt voor een bezoek of terug gaat naar de andere ouder. De overgang van de ene naar de andere ouder verloopt beter als je kind vanuit een rustig moment vertrekt. Daarnaast kan het conflicten voorkomen waneer je je kind verzorgd (gegeten en gewassen) aan de andere ouder overdraagt. Het is normaal dat je kind zich bij binnenkomst wat drukker of juist teruggetrokken gedraagt. Hij/zij moet even wennen aan de nieuwe situatie en kan dat niet altijd onder woorden brengen. Geef hier wat ruimte in. Maak het afscheid niet te emotioneel. Verzin vaste rituelen voor het heen en terug gaan. Je kind kan hier wat houvast aan ontlenen.
Tip 2
Blijf beleefd wanneer je ex partner je kind komt halen of brengen. Zorg dat je kind klaar zit op het afgesproken tijdstip of zorg er voor dat je kind op het afgesproken tijdstip terug is. Wanneer dit niet het geval is kan er snel een conflict ontstaan en daar heeft je kind weer (onnodig) spanning van. Bespreek geen conflicten of problemen bij het ophalen of brengen van je kind. Zelfs een kleine woordenwisseling kan voor hem/haar al emotioneel belastend zijn.
Tip 3
Bespreek problemen of opvoed/verzorgingskwesties op een afgesproken tijd, telefonisch of digitaal. Doe het in ieder geval altijd op een moment dat je kind hier geen getuige van is. Probeer je niet te bemoeien met de regels van je ex-partner. Na de scheiding bouw je beiden een nieuw leven op met eigen regels en afspraken. Probeer dit zoveel mogelijk te respecteren, ook als je kind klaagt. Leg je kind uit dat het bij beide ouders anders gaat en dat dit voor hem zowel voor- als nadelen heeft. Op die manier zorg je voor de meest stabiele situatie voor je kind.
Tip 4
Concurreer niet met de andere ouder. Hoor je kind ook niet uit over het leven in het andere gezin. Probeer open te staan voor wat het kind vertelt en reageer neutraal tot positief op die verhalen. Je kind kan soms met negatieve verhalen komen over de andere ouder. Oordeel hier niet meteen over. Overleg eerst met je ex- partner. Vooral in de pubertijd is het van belang dat je als ouders consequent in overleg blijft. Pubers zetten zich af en maken dan soms gebruik van een onduidelijke situatie. Soms vertelt je kind ook negatieve verhalen omdat hij/zij denkt daarmee in het voordeel te komen staan bij de ouder waar hij/zij op dat moment is. Ga hier niet in mee en laat je kind merken dat je graag ziet dat hij/zij een goede band heeft met de andere ouder.
Tip 5
Praat niet negatief over de andere ouder in het bijzijn van je kind. Accepteer dit ook niet van anderen in je omgeving. Kinderen zijn loyaal naar beide ouders en hier hebben ze ook recht op. Het werkt voor je kind alleen maar verwarrend en frustrerend als je je kind belemmert om van beide ouders te mogen houden.
Tip 6
Sta je kind toe om de andere ouder te bellen. Kinderen kunnen zich soms zorgen maken over de andere ouder of hebben heimwee. Toon begrip voor deze gevoelens. Je biedt je kind een veiliger gevoel als je toestaat dat hij/zij contact op mag nemen.
Tip 7
Houd de andere ouder goed op de hoogte van medische zaken, schoolresultaten en andere belangrijke gebeurtenissen van jullie kind. Niet elk detail hoeft doorgenomen te worden, maar het is prettig dat de andere ouder op de hoogte is van zaken die van belang (kunnen) zijn. Op die manier kan de andere ouder ook beter reageren als je kind over een bepaalde belevenis begint. Bovendien geeft het een veilig gevoel dat jullie als ouders nog communiceren. Gebruik je kind dus niet als ‘doorgeefluik’, maar praat rechtstreeks met je ex-partner.
Tip 8
Probeer het feit dat je jouw kind minder ziet niet te compenseren met cadeautjes of overdreven bezorgdheid. Dit is niet in het belang van je kind en bovendien kan je dit niet altijd volhouden. Als je kind een keer laat merken niet veel zin te hebben om naar de andere ouder toe te gaan, is het verstandig om hem/haar hier een beetje ruimte in te geven. Vaak trekt het vanzelf bij als je jezelf niet te veel opdringt.
Tip 9
Overleg altijd met de andere ouder als je iets voor je kind regelt in de tijd dat je kind bij hem of haar is. Je kunt namelijk niet beschikken over de tijd van de andere ouder. Het zal regelmatig voorkomen dat er een verjaardagsfeest of een clubje in de tijd van de andere ouder valt. Maakt hier goede afspraken over.
Tip 10:
Zorg er voor dat je als ‘verzorgende ouder’ tijd voor jezelf maakt om te ontspannen. Alleenstaand ouderschap vergt veel van je en dat kan alleen als je goed voor jezelf zorgt. Ga bijvoorbeeld, als je kind bij de andere ouder is, iets leuks doen waar je anders niet aan toe komt.
BRON: Pauline van Soldt
Niño Jacobs, vaderschapscoach
Niño Jacobs is een (gescheiden) vader van twee dochters van 12 en 10. Mijn ouderschap heeft een enorme impact op me gehad. Na de geboorte van mijn eerste dochter begreep ik hoe onvoorwaardelijke liefde voelt. Zeven jaar geleden kwam ik erachter dat ik bepaalde patronen in stand hield die mij niet meer (verder) hielpen. Alleen wist ik niet precies welke patronen het waren, waar ze vandaan kwamen en hoe ermee om te gaan. Het was tijd voor mijn eigen ‘doorbraak’. Niet teveel erover te praten, maar vooral door inzichten te krijgen en handvatten om in actie te komen én te blijven. Mijn ontwikkeling heeft me zowel persoonlijk als professioneel veel gebracht. Twee vliegen in een klap dus.
www.ninojacobs.nl
Kind en ik werkt samen met Bureau Bode & Van der Vorst, begeleiding van echtparen in situaties van scheiding. Kita Bronda begeleidt echtparen in de meer persoonlijke vraagstukken als
- 'we willen onze relatie proberen te redden, maar komen er zelf niet uit',
- 'we zijn uit elkaar, maar het lukt niet goed om het ouderschap ook goed in te vullen',
- 'ons kind heeft last van de scheidingssituatie, we willen ons kind weer in evenwicht brengen'.
Bode & Van der Vorst begeleiden hun cliënten op een betrokken manier. De juridische en financiële aspecten worden in het belang van beide partners uitgewerkt binnen een relatief korte periode.
www.kindenik.nl
Villa Pinedo
https://www.facebook.com/VillaPinedo
Villa Pinedo is het podium waar kinderen met gescheiden ouders hun ervaringen delen om elkaar te steunen en volwassenen bewust te maken van wat er in hun hoofd en hart omgaat.
Beste ouders,
Maak geen ruzie waar jullie kinderen bij zijn! Het heeft veel impact op ons en we hebben er nog lang last van.
"Mijn ouders hadden altijd ruzie. Ik had het er laatst met mijn moeder over dat als je heel jong was en je ouders hebben vaak ruzie ofzo dat je daar later ook nog last van kan hebben. Waarschijnlijk weet ze dan niet dat dat precies het geval is bij mij. Ik denk niet dat ze doorhebben hoeveel pijn ze me hebben gedaan. Ze zeggen namelijk heel vaak hele gemene dingen over elkaar. Vaak hoor ik ook twee verschillende verhalen dus weet ik niet wie ik moet geloven."
Stress bij ouderschap na scheiding vaak oorzaak van gedragsproblemen kind
Een kind heeft zich te schikken in de keuze van de ouders, maar de scheiding raakt het kind diep van binnen.
Een kind is heel kwetsbaar in een situatie dat de ouders steeds spanning en stress hebben voor en/of na de scheiding. Het kind ontleent veel houvast aan het gezin en als dat splitst, gebeurt er ook iets van binnen in het kind, op het niveau van het hart.
Een scheiding kan een kind van binnen in de war brengen, waardoor er problemen in het gedrag ontstaan. Mogelijke uitingen zijn:
- Het kind voelt zich schuldig, het verinnerlijkt de spanning door te denken dat het door het kind komt dat de ouders spanning hebben.
- Het kind leidt de aandacht af door lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak.
- Het kind uit de spanning door driftbuien over iets anders.
- Het kind stort zich in iets anders (gaming, eten, of niet eten) of een kind trekt zich van binnen terug.
Als de ouders met een open hart naar elkaar en naar het kind kunnen blijven kijken, heeft het kind alleen te maken met de eigen emoties. Dat is voor een kind al een klus.
Als de ouders het niet lukt om respectvol met elkaar om te gaan, worden de kinderen ook belast met emoties van de ouders. Ook al doen de ouders nog hun best dit te voorkomen. Kinderen resoneren hier onbewust op.
Een warm ouderschap na de scheiding is een enorme klus voor ouders. Er is iets belangrijks tussen de ouders niet opgelost waardoor men uit elkaar gaat. Dat wil niet zeggen dat het na de scheiding wel opgelost is. De scheiding is dan wel juridisch en financieel op orde, de emoties van verdriet, boosheid, een gevoel van te kort blijven nog heel lang in het hart.
Het kind voelt dat de ouder nog belastende gevoelens met zich meedraagt. Het hart van de ouder is minder toegankelijk voor het kind. Daar heeft het kind last van. Daar resoneert het onbewust op.
Het kind laat dan gedrag zien dat de eigen ontwikkeling mogelijk in de weg staat en zet onbewust niet meer het potentieel in dat het in zich heeft.
Als ouders met een zorg om hun kind in mijn praktijk komen, kunnen we samen heel veel doen om het kind te ontlasten van stress en innerlijk weer rust te geven. Het gedragsprobleem lost vrijwel op. Als alleen één ouder mee wil werken en de andere niet, dan kunnen we een deel van het gedragsprobleem verzachten. Vaak is het genoeg om weer normaal verder te kunnen. De methode ‘familieopstelling’ draagt daarin veel bij.
Wil je hier meer over leren? ‘Kind en ik’ biedt een drie-daagse bijscholingscursus aan ‘Systemisch begeleiden van een kind in de situatie van scheiding en het samengestelde gezin’. Deze kan je volgen in een groep of 1-op-1. De groep start komende dinsdag 17 september of weer in het najaar van 2014. Als je de cursus 1-op1 wilt volgen plannen we samen data in.
Daarnaast kan je een familieopstelling voor jouw client onderdeel maken van je behandelplan. We werken dan samen voor jou client. Onder mijn begeleiding onderzoeken we een vraag van de client in een familieopstelling. Dit ondersteunt jouw therapiesessies. We werken dan met de ouder(s). Het kind hoeft hier niet bij aanwezig te zijn. Als je hier meer over wilt weten neem dan contact met mij op.
In het najaar geef ik een cursus voor ouders ‘Kind met Rust’. In de cursus staat centraal hoe je als ouder kunt bijdragen aan de innerlijke rust van je kind, ook in de situatie van scheiding. Binnenkort lees je hier meer over.
Meer over de bijscholingscursus ‘Systemisch begeleiden van een kind in de situatie van scheiding en het samengestelde gezin’
Meer over familieopstellingen
http://www.kindenik.nl/
Zorg goed voor jezelf….
Brenda Pelser-Bijleveld holistische massage
Het adres is Louise de Colignylaan 4 in Santpoort Zuid.
haar tel nr is 06-24800101
Elles Kroonenburg holistische massage
http://www.demassagerette.nl/massage-in-haarlem 06-1840 2567 Drapenierstraat 5 zwart
Ontspanningsmassage ‘The great stillness’
Weldadige ontspanningsmassage waarbij klassieke (Zweedse) massage en energetische massage worden geïntegreerd
Deze kalmerende massage is bedoeld om lichaam en geest compleet tot rust te brengen. In 70 of 100 minuten.Je mag even helemaal wegdromen bij de rustige muziek en je afsluiten voor de drukke buitenwereld. Je houdt je aandacht zoveel mogelijk bij mijn handen, zodat je bewust meegeniet. Lange, diepe strijkbewegingen worden afgewisseld met stevige druk; dit alles gebeurt in een heel langzaam tempo, waardoor je goed kunt voelen wat je voelt. Er wordt tijdens de massage niet gesproken; hierdoor ontspan je beter. Voorafgaand aan de massage krijg je een warm voetenbad en een voetmassage. Hiervóór kun je bespreken wat je eventuele klachten of wensen zijn ten aanzien van de massage. De (verwarmde) olie die wordt gebruikt is een natuurzuivere amandelolie, gecombineerd met een heerlijk geurende etherische olie.
Enjoy!
Haarlem december 2014.
Deze samenstelling word je aangeboden van:
Het bonte Huis
Donkere Spaarne 16 z
2011 JG Haarlem
z o23 • 532 11 27
p o23 • 525 09 57